Lubenica je voće koje sadrži prirodne šećere. Iako je obično bezbjedna za konzumaciju kod osoba sa dijabetesom, nekoliko faktora određuje veličinu porcije i učestalost konzumiranja.

Osobe koje žive sa dijabetesom moraju pažljivo birati namirnice kako bi održale stabilan nivo šećera u krvi i izbjegle komplikacije. Ishrana bogata voćem i povrćem može pomoći u regulaciji šećera u krvi. Ipak, pošto voće takođe sadrži prirodne šećere i ugljene hidrate, važno je odrediti odgovarajuću veličinu porcije.

Treba naglasiti da je svaka osoba drugačija i može različito reagovati na određene obrasce ishrane. Zbog toga ljekari i dijetetičari treba da kreiraju individualizovane planove koji uzimaju u obzir ciljeve i opšte zdravstveno stanje osobe.

Lubenica i dijabetes

Glikemijski indeks (GI) igra važnu ulogu u određivanju koliko brzo hrana utiče na nivo šećera u krvi. GI mjeri koliko brzo šećeri iz hrane ulaze u krvotok — što je brži ovaj proces, veća je vjerovatnoća za nagli skok šećera.

Prema članku iz 2021. godine, GI sistem daje svakoj namirnici ocjenu između 1 i 100. Što je broj veći, to šećer brže ulazi u krv. Različiti izvori navode da lubenica ima GI između 74 i 80. Sve preko 70 se smatra visokim GI.

Međutim, iako lubenica ima relativno visok GI, sadrži vrlo malo ugljenih hidrata i visok procenat vode, što znači da joj je glikemijsko opterećenje (GL) oko 8. GL se dobija kada se GI pomnoži s količinom ugljenih hidrata u porciji, a zatim podijeli sa 100. Dakle, iako je konzumacija svježe lubenice prihvatljiva, preporučuje se izbjegavanje soka od lubenice zbog mnogo većeg GL-a.

Osobe sa dijabetesom mogu kombinovati lubenicu sa hranom bogatom zdravim mastima, vlaknima i proteinima, poput orašastih plodova ili sjemenki. Ova kombinacija može pomoći da se osoba duže osjeća sito i uspori apsorpcija šećera u krv.

Prednosti

Lubenica sadrži mnoge vitamine i minerale, uključujući:

• vitamin A
• vitamine B1 (tiamin) i B6
• vitamin C
• kalijum
• magnezijum
• vlakna
• gvožđe
• kalcijum
• likopen

Vitamin A

Vitamin A pomaže u očuvanju funkcije srca, bubrega i pluća, kao i zdravlju očiju. Prema američkom Ministarstvu poljoprivrede (USDA), jedno parče lubenice od oko 286 g sadrži 80 mikrograma (mcg) RAE (ekvivalenta retinola).

Prema Kancelariji za dodatke ishrani (ODS), muškarci stariji od 14 godina treba da unose 900 mcg RAE, a žene 700 mcg. To znači da jedno parče lubenice može pokriti oko 10% dnevnih potreba žena i oko 8% muškaraca.

Vitamin C

Vitamin C je antioksidans koji jača imunitet. Jači imuni sistem može smanjiti učestalost infekcija i pomoći u prevenciji nekih vrsta karcinoma.

Prema podacima iz NHANES istraživanja, muškarci treba da unose 105,2 mg vitamina C dnevno, a žene 83,6 mg. Parče lubenice sadrži oko 23,2 mg vitamina C — što je oko 30% dnevnih potreba za žene i 22% za muškarce.

Kalijum

Jedno parče lubenice sadrži oko 320 mg kalijuma, koji pomaže u regulaciji krvnog pritiska.

Amino kiselina citrulin

Lubenica sadrži i neesencijalnu aminokiselinu citrulin, za koju studija iz 2018. godine sugeriše da može poboljšati krvni pritisak i metaboličko zdravlje.

Koliko šećera ima u lubenici?

Lubenica sadrži 17,7 g šećera u srednje velikom parčetu od oko 286 g. Količina šećera koju osoba unese zavisi od veličine porcije. Na primjer, jedna šolja lubenice sadrži oko 9 g šećera.

Konzumiranje lubenice kod tipa 2 dijabetesa

Ako osoba dodaje lubenicu ili drugo voće u obrok ili užinu, treba da to uradi zajedno sa hranom bogatom zdravim mastima i proteinima. Masnoće i proteini mogu pomoći u snižavanju GI-a hrane i usporiti apsorpciju šećera.

Kao i sa drugim voćem, najbolje je jesti lubenicu u njenom prirodnom obliku, bez dodatih šećera i minimalno obrađenu. Može se kombinovati sa drugim voćem u voćnu salatu, u umjerenoj porciji kao dio većeg obroka.

Međutim, treba izbjegavati kombinaciju lubenice sa drugom hranom visokog GI-a. Umjesto toga, treba je jesti sa orasima, sjemenkama i drugim izvorima zdravih masti i proteina.

Ostalo voće za dijabetičare

Američko udruženje za dijabetes (ADA) savjetuje da ne postoji jedinstveni raspored makronutrijenata (masti, proteina, ugljenih hidrata) koji odgovara svima. Određeno voće može različito uticati na nivo glukoze kod različitih osoba. Umjesto fokusiranja na pojedinačne vrste voća, važno je gledati ukupni unos hrane i pića.

Dijabetičari treba da teže uravnoteženoj ishrani bogatoj voćem i povrćem. Iako voće sadrži prirodne šećere, i dalje je važno pratiti količine. Uparivanje sa zdravim mastima i proteinima često je dovoljno da spriječi nagle skokove šećera u krvi.

Takođe, treba obratiti pažnju na GI voća i birati ono sa manjim sadržajem šećera i većom količinom vlakana. Po pravilu, treba izbjegavati zaslađena pića, uključujući sokove i neke smutije.

Pored lubenice, ADA preporučuje sljedeće vrste voća:

• narandže
• bobičasto voće
• grejpfrut
• jabuke
• breskve
• kivi
• kruške
• avokado
• trešnje

Zaključak

Lubenica je bezbjedna za osobe sa dijabetesom ako se konzumira umjereno. Iako ima visok GI, njeno glikemijsko opterećenje je nisko, što znači da će imati samo blag uticaj na nivo šećera u krvi. Idealno je jesti je zajedno sa hranom koja sadrži zdrave masti, vlakna i proteine radi bolje kontrole šećera u krvi.

Izvor: https://www.medicalnewstoday.com/articles/319849